Περιγραφή μαθήματος

Το μάθημα στοχεύει τη μεθοδολογική ιστορική γνώση και προσεγγίζει τις όψεις που τη συγκροτούν. Με αφετηρία το ιστορικό ερώτημα σκιαγραφείται σταδιακά το περιβάλλον της μάθησης στην ιστορία. Τα είδη του ιστορικού ερωτήματος, η συμβατότητά τους με το σχολείο, το περιβάλλον δημιουργίας τους, οι ιστορικές πηγές, τα είδη και οι μέθοδοι για την ανάγνωσή τους συγκροτούν τον κορμό του μαθήματος. Παράλληλα εξετάζονται προγράμματα ιστορίας τα οποία εφαρμόζουν δημιουργικά εποικοδομητικές στρατηγικές που αφορούν στη μεθοδολογική ιστορική γνώση.

Βιβλιογραφία

Moniot H., H διδακτική της ιστορίας, μτφρ. Έ. Κάννερ, Μεταίχμιο, Αθήνα 2002
Peyrot G. (επιμ.), Η διδασκαλία της ιστορίας στην Ευρώπη, μτφρ . Α. Καζάκος, Μεταίχμιο, Αθήνα 2002
Sebba J., Ιστορία για όλους. Διδακτικές προτάσεις για το μάθημα της Ιστορίας στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο, μτφρ. Μ. Καβαλιέρου, Μεταίχμιο, Αθήνα 2000
Αβδελά Έ., Ιστορία και σχολείο, Νήσος, Αθήνα 1998
Ανδρέου Α., Ιστορία, Μουσείο και σχολείο, Θεσ/νίκη 1996
Αντωνιάδης Λ., Η διδακτική της Ιστορίας, Πατάκη, Αθήνα 1995
Βαϊνά Μ., Θεωρητικό πλαίσιο διδακτικής της τοπικής ιστορίας για τον 21 ο αι, Guntemberg, Αθήνα 1997
Γιαννόπουλος Ι., Δοκίμια θεωρίας και διδακτικής της ιστορίας, Βιβλιογονία, Αθήνα 1997
Κάββουρα Θ., «Από την επιστημολογία της ιστορίας στη Διδακτική έρευνα», Νεύσις 9 (2000), σ. 169 - 186
Κόκκινος Γ.– Αλεξάκη Ε. (επιμ.), Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη μουσειακή αγωγή, Μεταίχμιο, Αθήνα 2002
Κόκκινος Γ., “Η ιστορία στο σχολείο”, Ta Ιστορικά 36 (2002), σσ. 165-200.
Κόκκινος Γ., Από την Ιστορία στις ιστορίες, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1998
Κουλούρη Χ. & Βεντούρα Λ ., "Η διδασκαλία της εθνικής ιστορίας στη Δυτική Ευρώπη: αναζητήσεις και προτάσεις", ΠΕΦ Σεμινάριο 17 (1994), σ. 118-147
Κουλούρη Χ., "Σχολικά εγχειρίδια και ιστορική έρευνα. Η ευρωπαϊκή εμπειρία", Μνήμων 11 (1987), σ. 219-224.
Κουλούρη Χ., «Φανατισμός, δογματισμός, συγκρότηση ταυτότητας. Μια προσέγγιση στο λόγο των σχολικών εγχειριδίων», Μνήμων 18 (1996), σ. 143 - 156
Κουλούρη Χ., Ιστορία και Γεωγραφία στα ελληνικά σχολεία 1834-1914, ΓΓΝ.Γ, Αθήνα 1988
Μήλλας Η., Εικόνες Ελλήνων και Τούρκων , Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2001
Νάκου Ε, Μουσεία: Εμείς τα πράγματα και ο πολιτισμός, Νήσος, Αθήνα 1996
Νάκου Ε ., Τα παιδιά και η ιστορία. Ιστορική σκέψη, γνώση και ερμηνεία, Μεταίχμιο, Αθήνα 2000.
Ντεκάστρο Μ., "Το παραμύθι της ιστορίας", Ε.Μ.Ν.Ε., Η διδασκαλία της ιστορίας στη μέση εκπαίδευση, Αθήνα 1988, σ. 107
Π.Ε.Φ. Σεμινάριο 17: Εθνική συνείδηση και ιστορική παιδεία, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1994
Π.Ε.Φ. Σεμινάριο 21: Θεωρητικά προβλήματα και διδακτική της ιστορίας, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1999
Π.Ε.Φ. Σεμινάριο 8: Μορφωτική αξία και διδακτική των ιστορικών κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1987
Π.Ε.Φ. Σεμινάριο 9: Το μάθημα της Ιστορίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1988
Ρεπούση Μ, "Νέες προσεγγίσεις στη διδασκαλία της ιστορίας: η περίπτωση της εκπαιδευτικής τεχνολογίας", ΠΕΦ Σεμινάριο 21 (1999), σ. 244 - 267
Ρεπούση Μ., "Διδακτικές προσεγγίσεις της τοπικής ιστορίας. Ιστορικό ερώτημα και ανάπτυξη σχεδίων εργασίας", Φιλόλογος 102 (2000), σ. 590-606
Ρεπούση Μ., "Μετά την εθνική ιστορία Από τον εθνικό εαυτό στο ευρωπαϊκό εμείς … για τη διδασκαλία της ευρωπαϊκής ιστορίας", Σύγχρονη Εκπαίδευση 104 (1999), σ.47-58
Ρεπούση Μ., "Τοπικές ιστορίες στο σχολείο. Από το γενικό παρελθόν στο παρελθόν του τόπου", Σύγχρονη Εκπαίδευση 112 (2000), σ. 97-108
Ρεπούση Μ., “Διδακτική της ιστορίας. Στοχασμοί, διεργασίες και ζητούμενα, 1880-1980”, Τα ιστορικά 33 (2000), σ. 319-378
Ρεπούση Μ., «Η ιστορική εκπαίδευση των δασκάλων: ζητούμενα και προτάσεις», Ουζούνης Κ. – Καραφύλλης Α.(επιμ.), Ο δάσκαλος του 21 ου αιώνα στην Ευρωπαϊκή ένωση, Αλεξανδρούπολη 2001, σ. 65 – 74
Ρεπούση Μ., «Οι έννοιες της Ιστορίας. Από την ιστορική γνώση στην ιστορική κατανόηση», Μνήμων 22(2000), σ.191-220.
Ρεπούση Μ., Μαθήματα ιστορίας. Από την ιστορία στην ιστορική εκπαίδευση, Αθήνα, εκδ. Καστανιώτης, 2004
Τζόκας Σ., «Διδακτική της ιστορίας. Ο φρονηματιστικός και κανονιστικός της λόγος», ο Πολίτης 78-79(2000), σ. 19-22.
Τουλιάτος Σ., "Μεθοδολογικά προβλήματα προσέγγισης των εννοιών "έθνος" και "εθνική συνείδηση" στα εγχειρίδια ιστορίας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης”, ΠΕΦ Σεμινάριο 17 (1994), σ. 161-192
Φερρό M. & Ζαμμέ Φ, Ποιες γνώσεις και ποιες αξίες να μεταδώσουμε στα παιδιά μας, μτφρ. Π. Μαρκέτου, Μεταίχμιο, Αθήνα 2000
Φραγκουδάκη ʼ. - Δραγώνα Θ., Τι είν' η πατρίδα μας; Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1997

Σχεδίαση μαθήματος

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η

Ο λόγος για την ιστορία

•  Εισαγωγικές παρατηρήσεις για τις σημασίες του όρου

•  Η σχέση της ιστορίας με τη συλλογική μνήμη

•  Σκέψεις για το αντικείμενο της ιστορίας

•  Η σχέση κοινωνίας και ιστορίας

Ασκήσεις

•  Από το αντικείμενο στα ιστορικά αντικείμενα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η

Η ιστορική γραφή

•  Τα πρώτα ιστορικά είδη και οι βασικές τους ιδιότητες

•  Κοινωνικές αλλαγές και οι επιδράσεις τους στην ιστορική γραφή

•  Η ιστορική γραφή κατά τους Μέσους Χρόνους

•  Νεωτερικότητα και ιστοριογραφία

•  Σύγχρονες επιστημολογικές εξελίξεις

Ασκήσεις

•  Τα βασικά ιστοριογραφικά παραδείγματα

ΕΝΟΤΗΤΑ 3η

Η ιστορική εκπαίδευση

  Ο χρόνος και ο χώρος

•  Οι κοινωνικές λειτουργίες

•  Τα περιεχόμενα

•  Το διδακτικό αντικείμενο

•  Συνέχειες και αλλαγές

Ασκήσεις

•  Τα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας

ΕΝΟΤΗΤΑ 4η

Από την πλευρά της διδασκαλίας και της μάθησης

•  Το περιβάλλον εργασίας

•  Τα νέα περιεχόμενα

•  Οι ιστορικές πηγές

•  Οι ιστορικές έννοιες

•  Δεξιότητες αναζήτησης, ερμηνείας και ιστορικής σύνθεσης

Ασκήσεις

•  Από τις πηγές στις μαρτυρίες

ΕΝΟΤΗΤΑ 5η

Εκδοχές της ιστορικής εκπαίδευσης

•  Το ηλεκτρονικό περιβάλλον: Τεχνολογίες της πληροφορίας και επικοινωνίας και διδακτική της ιστορίας

•  Το τοπικό περιβάλλον: η μικρο-ιστορία του σχολείου

•  Τα οπτικά μέσα επικοινωνίας: κινηματογράφος και τηλεόραση

•  Τα μουσεία: επισκέψεις, ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα

 

Εκπαιδευτικό υλικό

Social Studies Lesson Plans and Resources 

Teaching History -A Journal of Methods 

History Alive! Teachers' Curriculum Institute  

History On-line: Teaching on the Internet Teaching on the Internet  

History Channel Classroom 

PBS History: History in the Classroom

The History Guide 

Revised National Standards for History

History/Social Studies Web Site for K-12 Teachers

Teaching with documents 

The History Teacher (The Society for History Education)

Virginia Center For Digital History    

National Council for History Education

Teachnet.com Web site

Houghton Mifflin Education Place  

Education Index 

Education world: history 

History& Social Studies

American Studies Web 

European Schoolnet 

The National Park Service-Tools for Teaching 

The "Awesome Library" for K-12 Teachers

National Center for History in the Schools University of California

Online Teaching: Practice and Resources

Retanet Resources for teaching about the Americas 

Teaching Italian History:

WideHorizon Education Resources Programs for Teaching World History

San Marino Historical Society  teaching  history

H-France   teaching of French history and culture.

CanadaGenWeb For Kids Project   about Your Family History

Κέντρο Μελετών και Τεκμηρίωσης της Ο.Λ.Μ.Ε. (ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ)

GECH  Geographie Education Civique Histoire

National Center for History in the Schools 

Go to top